گره خودرو امسال هم باز بشو نیست! وارداتی که بازار را تنظیم نمی‌کند

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان-امینی: وزیر اقتصاد در روز‌های اخیر از بازشدن گره کور واردات خودرو خبر داده و رئیس کل بانک مرکزی نیز گفته که یک میلیارد دلار ارز در این راستا تخصیص یافته است. با این حال به نظر می‌رسد اگر چه این واردات، برخی تقاضا‌ها برای خودرو‌های خارجی را پاسخ می‌دهد، اما درد چندانی از بازار خودرو دوا نخواهد کرد. بازاری که عمده تقاضا در آن پیش روی خودروسازان داخلی است و آن‌ها توأمان با مشکلات ناشی از قیمت گذاری و عقب ماندگی در تخصیص ارز نسبت به مونتاژکاران دست و پنجه نرم می‌کنند.

مسیر واردات خودرو هموارتر شد

آن گونه که وزیر اقتصاد در روز‌های اخیر خبر داده، در جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت، تصمیماتی برای هموارشدن مسیر واردات خودرو گرفته شده است.

وی در یادداشتی نوشت: بالاخره گره کور واردات خودرو را با تدبیر رئیس جمهور در جلسه ستاد اقتصادی دولت باز کردیم. همه بدانند اجازه انحصار در هیچ حوزه و صنعتی را نمی‌دهیم. همه صنایع باید با رقیب خارجی خود رقابت کنند. منافع ملت ایران در رقابت است.

آمار‌های گمرک حاکی از این است که در سال گذشته ۱۱ هزار و ۲۳۶ خودرو وارد کشور شده و در سال جاری نیز تا ۲۴ شهریور، این رقم ۲۰ هزار دستگاه بوده است. این‌ها در شرایطی است که پیش بینی می‌شد در دو سال گذشته ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو وارد شود.

در این زمینه اگر چه پیشتر، برخی شرایط واردات خودرو مانند انتقال فناوری، مانعی مهم بر سر راه ورود خودرو به کشور محسوب می‌شد، با این حال با حذف این بند، عمده مانع باقی‎مانده، موضوع تخصیص ارز به واردات خودرو بود که به نظر می‌رسد سخنان وزیر اقتصاد نیز ناظر به همین موضوع است. در همین حال نیز رئیس کل بانک مرکزی خبری درخصوص تخصیص ارز واردات خودرو داد. فرزین گفت: یک میلیارد دلار به واردات خودرو اختصاص داده شده و این یک سیاست مستمر است که تا پایان سال ادامه دارد. وی افزود: برای سال آینده نیز، تخصیص ارز برای واردات خودرو انجام می‌شود.

بازار خودرو با واردات تنظیم می‌شود؟ 

با وجود خبر یادشده به نظر نمی‌رسد بتوان بهبود چشمگیر بازار خودرو و داخل در اثر واردات خودرو‌ها را انتظار داشت. برای بررسی این موضوع باید نگاهی به ابعاد تقاضا و تولید خودرو در کشور بیندازیم. هم‎اکنون کارشناسان معتقدند کف تقاضای واقعی خودرو در بازار کشور حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه بوده که این رقم تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه هم می‌رسد. با این حال، به نظر می‌رسد به این آمار باید تقاضای انباشته سال‌های اخیر را نیز اضافه کرد. تقاضایی که ردپای آن از روند رو به رشد خودرو‌های فرسوده در کشور نیز قابل مشاهده است. اما اگر مبنا را میانگین یک میلیون و ۳۵۰ هزار دستگاه درنظر بگیریم، می‌توان گفت که تولید یک میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال گذشته شاید به زحمت کفاف تقاضای بازار را داده است.

از این رو در وهله اول باید گفت واردات حدود ۳۰ هزار خودروی خارجی از سال گذشته تاکنون، اثر چندانی بر بازار نداشته است.

اما در وهله دوم، باید به میزان ارز تخصیص یافته برای واردات خودرو یعنی یک میلیارد دلار توجه کرد. یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که با فرض متوسط قیمت ۱۵ هزار دلاری برای هر خودروی وارداتی، چیزی در حدود ۶۷ هزار دستگاه خودرو وارد کشور خواهد شد. خودرو‌هایی که به احتمال زیاد قیمت آن‌ها به بیش از یک میلیارد تومان خواهد رسید. با این اوصاف، باید گفت که از یک سو نسبت آمار واردات به تقاضای خودرو باز چندان زیاد نخواهد بود. از سوی دیگر نیز اگر فرض ایجاد رقابت و تنوع و همین خودرو‌های وارداتی را مدنظر قرار دهیم، احتمالاً این رقابت تنها در بخش محدودی از بازار خودرو اتفاق خواهد افتاد. یعنی ناحیه‌ای که باز تهدید چندانی برای خودروسازان داخلی و تحت فشار قراردادن آن‌ها برای رشد رقابت و... (که وزیر اقتصاد به آن اشاره کرده است) به شمار نمی‌رود.